Controle : augustus 2000
Lengte : 100 km

Kenmerken
De route bevat een aantal mooie lange beklimmingen. De startplaats Remouchamps ligt aan de voet van de fameuze "Redoute". Hoewel de route hier niet meer overheen loopt, is het altijd een uitdaging om deze steile beklimming erbij te doen. Remouchamps is een leuk stadje voor een langer verblijf. De druipsteengrotten vormen de grootste toeristische trekpleister.

Beginpunt : Remouchamps ( 10 km, 10 minutes van Boerderij Lahaut, per auto ) of IZIER !
Remouchamps ligt op 77 km ( 50 minuten ) van Valkenburg. Je neemt de A2 richting Luik (Liège). Je gaat niet helemaal naar Luik, maar neemt 8 km na de grensovergang de afslag rechts: "E25 Luxembourg Ring". Twaalf kilometer verder buig je af naar links: nog steeds de "E25 Luxembourg" (dus niet rechtdoor de vrachtwagenroute). Je blijft deze borden "E25 Luxemburg (Ring)" volgen tot de afslag Remouchamps. Deze afslag neem je. Vervolgens rijd je over een brede weg omlaag richting Remouchamps. Onderaan deze brede weg (stoplichten) staat al het routebordje (rechtsaf). Voor een goede parkeerplaats ga je echter niet rechtsaf, maar linksaf richting Remouchamps. Je rijdt over de rotonde rechtdoor en kiest vlak daarna, nog voor de brug, de invoegstrook linksaf, bestemd voor de parkeerplaats bij een verenigingsgebouw. Hier kun je de auto parkeren. Je komt hierna op de route door (terug) richting Aywaille te fietsen.

Adviezen en ontbrekende bordjes
2 km Voorbij het kerkje van Aywaille staat een routebordje met daaronder het bordje "direction Durbuy". Dit betekent dat je bij de stoplichten linksaf richting Durbuy moet nemen. Ons advies: niet doen, maar rechtdoor fietsen, en vlak na de stoplichten de bocht naar rechts volgen, dan rechtdoor over de brug (weer bordje). Zo vermijd je een 5 km lang onaantrekkelijk ommetje.

8 km Na een paar bordjes linksaf zie je op de hoofdweg door Sprimont (langzaam omhoog) ongeveer 1,5 km geen bordjes, ondanks de vele zijwegen. Gewoon doorfietsen tot bordje rechtsaf.

28 km Na rondje in Harzé, onderkant van het dorp (Rue sous le chateau), ontbreekt pijl op T-kruising, omdat het voor de hand ligt dat je rechtsaf moet.

50 km Na het plaatsnaambord "Neuville" (zonder dorp) een pijl rechtsaf voor een ommetje door het dorpje Chevron. Dit ommetje (ongeveer 2,5 km) komt weer op ditzelfde punt van deze pijl uit. Je kunt dus deze pijl negeren en gewoon rechtdoor fietsen.

93 km Kijk goed naar blauw bordje met wegtekening onder het routebordje. Dit betekent: even doorfietsen tot hoofdweg (voorrangsweg), en daar rechtsaf.

93,5 km Rotonde: ONTBREKEND BORDJE : rechtsaf richting Remouchamps nemen.

96 km Routebordje staat onopvallend vlakbij de muur van een kerkje: rechtsaf en terug naar hoofdweg.

Inkortingen

33 km Wanneer je parallel aan de snelweg fietst, bij afslag naar rechts linksaf slaan; snelweg over; rechtdoor naar Lorcé (lange afdaling); onderaan links aanhouden; je komt uit bij de Amblève; je bent dan weer op de route. Dit scheelt ongeveer 18 km.

71 km Remouchamps. Je bent nu vlakbij het beginpunt. Als je hier stopt, is de route dus ongeveer 34 km korter.

Terrasjes : Remouchamps, Banneux (bedevaartplaats) en Aywaille.

Naschrift
I n Remouchamps ben je dichtbij de Redoute, de bekende scherprechter van Luik-Bastenaken-Luik. Je zou de tocht met de Redoute kunnen besluiten of beginnen. Vroeger ging deze bordjesroute overigens via de Redoute. Daarom zie je de meeste bordjes nog staan. Je bereikt de Redoute als volgt. Vanaf de brug bij de parkeerplaats (zie startpunt) fiets je stroomafwaarts rechts langs de Amblève. Vlak na de tweede brug (niet oversteken) ga je rechtsaf (bordje "Redoute"). Je volgt nu de bordjesroute en de bordjes "Redoute". Meteen uit het dorp begint de zware klim. Halverwege staat een gedenksteen: "1892-1992, Commune d'Aywaille ...". Vertaald betekent dit: "Hier dwongen de grote wielerkampioenen hun overwinning af in Luik-Bastenaken-Luik."

Kenmerken :
Deze route bevat veel klims, waaronder enkele erg lange. Bovendien is het een mooie bosrijke route.

Beginpunt : Tilff ( 20 km, 15 minutes van Boerderij Lahaut, per auto ) of IZIER !
Tilff ligt iets ten zuiden van Luik, op 53 km (40 minuten) van Valkenburg. In Tilff ligt een treinstation, waardoor het mogelijk is de auto thuis te laten. Je neemt de A2 richting Luik (Liège). Je gaat niet helemaal naar Luik, maar neemt 8 km na de grensovergang de afslag rechts: "E25 Luxembourg Ring". Twaalf kilometer verder buig je af naar links: nog steeds de "E25 Luxembourg" (dus niet rechtdoor de vrachtwagenroute). Blijf deze borden volgen tot ongeveer 5 km voorbij Luik, waar je rechts de afrit "Tilff" neemt. Je rijdt door tot de rotonde. Meteen na de rotonde rechts kun je parkeren. Tip: aan de overkant van de brug is een fietsenmaker.

Fietsend kom je op de route door vanaf de rotonde richting Esneux te nemen en verder de hoofdweg te volgen. Na 3 km, vlak na Méry, zie je het eerste bordje linksaf.

Adviezen en ontbrekende bordjes :
6 km Tijdens klim door bos VERDRAAID bordje: ga rechtsaf richting Hautgné (augustus '01).

Inkortingen :
37 km Xhoris : Na een lange klim kom je uit in Xhoris, waar je rechtsaf gaat, en vlak daarna linksaf. Om de route 35 km in te korten moet je hier niet linksaf, maar rechtdoor naar Hamoir.

98 km Na ongeveer 7 km door het dal van de Néblon gefietst te hebben kom je op een driesprong de borden "Ouffet" en "Ocquier" tegen. Om de route ongeveer 20 km in te korten volg je niet het dal naar links richting Ocquier, maar houd je rechts aan richting Ouffet. Na een klim van 3 km kom je in Ouffet. Neem op een kruispunt de richting "Hody" en/of "Liège". Aan de rand van Ouffet staan de routebordjes er weer.

Terrasjes :
Comblain-au-Pont, Ferrières, Hamoir, Esneux, Tilff

Kenmerken
Deze bordjesroute ligt in de Condroz, een dun bevolkt gebied dat westelijk aan de Ardennen grenst. Hier zijn de hellingen minder hoog en steil dan in de Ardennen. Kenmerkend voor dit gebied zijn de vele oude huizen, kastelen, kasteelhoeven en kerkjes. Er zijn hier minder bossen dan in de Ardennen, maar de landschappen met de verstilde dorpjes zijn er zeker zo prachtig. Er is nauwelijks nieuwbouw en ook het toerisme lijkt hier niet te bestaan. Een uitzondering vormt de stad Huy en omgeving, waar het erg druk kan zijn.

Enkele bordjes vallen door hun plaats niet erg op. Blijf dus goed opletten.

Beginpunt : Huy ( in het Vlaams: Hoei ) ( 30 km, 30 minutes van Boerderij Lahaut, per auto ) of Izier !

Huy ligt langs de Maas op 75 km (45 minuten) van Valkenburg. Je neemt de A2 richting Luik. Je gaat niet naar Luik, maar neemt 8 kilometer na de grensovergang de afslag rechtsaf richting Namur (Namen). Volg de borden "Huy"/"Namen" tot de afslag Huy. Volg de borden naar Huy en parkeer daar de auto. De bordjesroute begint aan de andere kant van de Maas, d.w.z. de oostkant, de kant van de kerk en de Citadel (waar je overigens ook goed kunt parkeren). De route volgt eerst de (drukke) weg langs de Maas, stroomafwaarts, richting koeltorens van de kerncentrale Tihange. Het eerste bordje kom je tegen na Tihange, rechtsaf, van de Maas af.

Adviezen en ontbrekende bordjes

3 km Binnen een bebouwde kom, nadat je van de Maas bent afgegaan: T-kruising: ONTBREKEND BORDJE: linksaf.

8 km Langs drukke hoofdweg lange tijd geen bordje, omdat je gewoon de hoofdweg moet volgen. In Strée, bij monument, linksaf (bordje).

14 km Na bord "Ombret" onduidelijk punt: buitenste bocht naar beneden nemen, richting Maas.

17 km Van de Maas af fietsend: vork; ONTBREKEND BORDJE: links aanhouden; dus niet naar Villers le Temple.

33-36 km Na Soheit-Tinlot en door Seny (2 bochten bij boomrijk, donker plein) lange tijd geen bordjes, omdat je gewoon de wegas moet volgen.

47 km Ouffet. Als je door een aantal verschillende straten van de grotere plaats Ouffet bent gefietst, kom je uiteindelijk bij een plein (aan je rechterhand) met veel bomen op gras en met een oorlogsmonument (soldaat). Hier lijkt geen bordje te staan, maar als je scherp naar links kijkt, zie je het bordje. Dus scherp linksaf slaan, richting Durbuy.

66 km Einde van dorp Atrin (= lange straat met lintbebouwing). Op (gevaarlijk) kruispunt staat geen bordje, omdat je rechtdoor moet, richting Bois et Borsu.

83 km T-kruising op stil punt zonder bebouwing. ONTBREKEND BORDJE. Hier linksaf, richting Saint-Fontaine. Als je dan in Saint Fontaine bent, moet je niet door het water fietsen, want het is hier spiegelglad. Stap af en neem het bruggetje.

88 km Op een voor ons moeilijk aan te geven punt van een hoofdweg word je linksaf gestuurd. Je komt dan in een bomenrijke laan (zonder bebouwing) met een onverhard wegdek dat vol met keien ligt en waar dus nauwelijks te fietsen valt. Je kunt met een gerust hart teruggaan naar de hoofdweg en daar je weg vervolgen, omdat die laan even verderop weer op de hoofdweg uitkomt.

91 km Pont-de-Bonne. Hier komen allerlei wegen samen. Let erop dat onder het routebordje "direction Huy" staat. Volg dus even het richtingbord Huy. Hierna staat al gauw een routebordje linksaf.

Aanwijzing :
±95 km voorbij Pont-de-Bonne. Nadat je bij Pont-de-Bonne linksaf bent gegaan, slingert de weg tussen een paar huizen door. Nog voor het einde van het klimmetje moet je rechts. BORDJE ONTBREEKT.

115 km In Huy zie je geen bordjes: gewoon rechtdoor fietsen om bij de Maas uit te komen.

Terrasjes : Huy en Pont-de-Bonne

VERTREKPUNT : Bomal-centrum aan het kruispunt van de N806 en de N86. ( 2 km, 2 minutes van Boerderij Lahaut, per auto ) of IZIER

De Ourthe en haar zijrivier de Aisne worden meestal in één adem vernoemd. Beide rivieren bakenen door de vorm van hun stroomtekening een apart gebied af in het uiterste noorden van de provincie Luxemburg. Deze streek van Durbuy, Barvaux, Erezée en Hotton situeert zich gemiddeld tussen 200 m en 300 m hoogte, dus veel te laag om van echte Ardense hoogten te kunnen gewagen. Het gebied vormt immers de grens tussen de Condroz, de Famenne en de Ardennen. Tijdens de tocht kun je goed de overgang tussen deze landschappen meemaken en dat maakt het boeiend en afwisselend. Verre ontboste heuvelgroepen wisselen af met dichtbeboste hellingen aan de rivier.

DE FIETSTOCHT
Bomal is een dorpje aan de samenvloeiing Ourthe-Aisne, dat toeristisch uit zijn voegen barst. Twee verbindingswegen komen in het dorp samen. Op dat kruispunt neem je de N806 richting Erezée en Manhay. Na de laatste dorpshuizen komt de Aisne je gezelschap houden en zal nauwelijks van je zijde wijken tot Pont d'Erezée, 15 km verder. Over die afstand stijg je van 200 m naar 250 m, het traject voelt bijgevolg nauwelijks stijgend aan. Er staan de eerste kilometers weinig huizen langs de weg, de Aisne wringt zich door een smal dal langs hoge beboste hellingen. Even denk je dat je de Ardennen binnenrijdt maar de landschappelijke uitzichten verderop spreken dat tegen. Het valt op dat er zich in deze verlaten natuur veel restaurants of hotels langs de weg genesteld hebben. Wat evenzeer je aandacht trekt, zijn de sympathieke kerkjes die zelfs het kleinste gehucht sieren. Achtereenvolgens passeer je Juzame, Aisne, Fanzel en Eveux. Voor je een handvol huizen bekeken hebt, ben je er al voorbij.
Na 8 km de afslag naar Erezée nemen. Je bent ondertussen al verschillende keren de Aisne links en rechts overgestoken. Zij slingert zich kabbelend en murmelend over rotsachtige beddingen. Bossen en grashellingen wisselen elkaar af. In Fanzel staat de kerk op een heuvel boven een groepje huizen, waaronder een watermolen met mooi gevelvakwerk.
Pont d'Erezée (km 15) is niet meer dan een plaatsnaam waar een brug over de Aisne ligt. Hier kruisen de N841 en de N807 elkaar. Deze plek is ook de vertrekplaats van de (1) Museumtramlijn van de Aisne. In de maanden juli en augustus elke dag, en van april tot oktober elke zondag voert een krakkemikkig dieseltrammetje van de vroegere Nationale Maatschappij van Buurtspoorwegen je 5 km zuidwaarts in de richting van Dochamps en terug. Vertrek om het uur. De rails volgen de Aisne in haar schilderachtige omgeving en onderweg passeer je het tramdepot van Blier, waar nog heel wat oude tramrijtuigen op restauratie staan te wachten.
Vanaf dit kruispunt van Pont d'Erezée draai je helemaal terug en neem je de N807 naar Hotton. Indien je uitgerust van de tram gestapt bent, zul je zeker genoeg 'verse' krachten hebben opgedaan om de wat langere helling naar Soy te overwinnen. Boven in het gehucht Fisenne ben je op het hoogste punt van de tocht beland (320 m). Fisenne is bekend vanwege zijn imposante (2) Kasteelhoeve, waarvan de oorsprong teruggaat tot de 15de eeuw. Toen was het normaal dat elke respectabele hoeve zijn eigen kapel had die architectonisch deel uitmaakte van het hoevecomplex. Tegenover de kasteelhoeve ligt het meer bescheiden dorpskerkje. Vanaf hier en ook verderop langs deze verkeersweg krijg je naar het westen toe machtige vergezichten, waarin de heuvels zich openplooien in opeenvolgende rijen. De bossen sluiten zich echter niet aaneen tot ontoegankelijke wouden zoals in hartje Ardennen en zo besef je dat dit landschap meer de typische kenmerken aanneemt van de Condroz en de Famenne. De zachte glooiingen zijn dunbebost en verraden door hun ligging en oriëntatie hun gelijkenis met de Condroz en de Famenne. Ook de woonhuizen lijken van een andere architectonische signatuur.
Voorbij de kerk van Soy, op een klein kruispunt, links via de rue de Melines in de richting van Beffe en Werpin afdalen. Het is een snelle afdaling en je bent het gehucht voorbij voor je het beseft. Je blijft echter richting Werpin volgen. Je komt voorbij een groot oorlogsgedenkteken, opgericht uit dankbaarheid voor een groep Amerikaanse soldaten onder leiding van John Shields, die hier meer dan 200 manschappen verloor in het Ardennenoffensief van december 1944. Ondertussen de Ruisseau de Drî Moncê volgend, begin je nog steeds dalend een brede kijk over de Ourthevallei te krijgen. Op de brug (km 24) zie je het blinkende water van de Ourthe traag over zijn keiige bodem naar Hotton stromen. Je komt voorbij een oude watermolen uit 1737, zoals aangegeven op de muurankers.
Op de T-splitsing ga je rechts en zo kom je in Hampteau, een deelgemeente van Hotton. Je fietst langs een drukke weg en langs heel wat horecazaken; tot het centrum van Hotton is het nog 2 km. Château d'Heblon is een eigentijds uitziend landhuis dat aan de overkant van de Ourthe tegen de helling geplakt staat. Het is in de kalksteen van de streek opgetrokken en in de vorige eeuw gebouwd.
Onderweg kom je voorbij de (3) Grotten van Hotton. Eerst zie je een grote hap in een rotsmassief waar een steengroeve in bedrijf is. Dankzij deze steengroeve werd in 1958 de Grot van Hotton ontdekt, niet door de eigen arbeiders, die alleen oog hadden voor de uiteenbrokkelende steenformaties, maar wel door een toevallig toerist die onmiddellijk zijn speleoclub op de hoogte bracht. De weg naar de ingang van de grot loopt trouwens naast de steengroeve.
In Hotton moet je de brug over waarin een bescheiden gedenkplaat is ingemetseld die herinnert aan het Ardennenoffensief van december 1944. Hier werd de Duitse opmars tot staan gebracht met veel verliezen. Na de brug onmiddellijk rechts gaan in de richting van Erezée. Een beetje verder staat een oude maar nog stevige watermolen aan een afleidingskanaal van de Ourthe. Deze (4) Faber-watermolen met zijn twee schepraderen was al in 1729 in bedrijf. In juli en augustus kun je op zondagnamiddag ook het draaiende binnenwerk bestuderen.
Je volgt deze grote weg ongeveer 600 m tot aan een verwaarloosd kapelletje aan je rechterkant, waar de weg in een bocht begint te stijgen. Daar steek je de weg over en neem je uit de waaier van 4 lokale wegen de weg uiterst rechts, bijna parallel aan de brede steenweg. Voorbij een klein kerkhof verandert deze buurtweg in een exclusief fietspad dat je licht stijgend langs de rand van een beboste heuvel voert. Dit autovrije pad is nog een overblijfsel van de voormalige tramlijn tussen Pont d'Erezée en Hotton. Tussen de stammen door krijg je hetzelfde landschap voorgeschoteld als in de buurt van Soy. Na bijna 3 km kom je uit op een gewone weg en draai je links naar beneden. Er volgen nu kort na elkaar enkele richtingsveranderingen, opletten dus ! Je belandt - nog steeds dalend - bij de kerk van Ny, een uitermate stil gehucht. Wie hier voorbijkomt, wordt door de bewoners uitgebreid bekeken maar ook vriendelijk gegroet. De kerk bevindt zich op het laagste punt en daar draai je rechts de rue de Douyet op. In plaats van rechtdoor naar Oppagne te klimmen, neem je de eerste straat links (rue Birondai). Bij de kapel op het volgende kruispunt moet je rechts afslaan in noordelijke richting. De weg blijft rue Birondai heten ondanks de verandering van richting. Vanwege het open landschap heb je vrijwel onmiddellijk na het kruispunt een mooie kijk op het gehucht Biron en zeker op het rode kasteel dat boven aan dit gehucht prijkt. Daar zul je binnen enkele minuten langskomen. De kerk van Biron staat op een terp, die je omzeilt in een cirkelvormige beweging naar links. Voorbij het rode kasteel Freumont duik je dan voor langere tijd de bossen in en worden de open landschappen voorlopig zeldzaam. Voor het eerst word je omringd door pijnbomen en sparren en volg je geruime tijd de meidoornhaag die dit kasteeldomein afbakent. In een flauwe neergaande bocht stijgt een geasfalteerde weg onder een scherpe hoek naar rechts. Als je deze weg 2 km volgt, kom je uit bij een menhir die midden in het veld staat. Deze (5) Menhir van Oppagne bestaat uit drie lange steenblokken onder een oude pereboom. Een menhir (men = steen, hir = lang) is een prehistorische megaliet die waarschijnlijk de functie van gedenksteen had in de tijd van de druïden. In Oppagne en zeker in het volgende dorp Wéris staan verschillende menhirs en dolmens in de velden.
Na deze prehistorische zijsprong blijft de weg verder dalen. Tot Durbuy is het steeds rechtdoor en nog ongeveer 6 km (lichtjes) trappen. Je kruist achtereenvolgens de N86, een spoorlijn en de N983. Ter hoogte van een grote verblijfscamping is het na een lange afdaling eventjes kort klimmen om dan in ziedende vaart Durbuy binnen te 'vallen'.
(6) Durbuy (400 inwoners) kreeg al in 1331 stadsprivileges. Gelegen in een kleine uithoek, omringd door steile rotswanden, kon de stad onmogelijk in oppervlakte uitbreiden, zodat het mettertijd ''s werelds kleinste stad' als bijnaam kreeg. En dat vele - ook buitenlandse - toeristen dit kleinschalige wereldwonder van dichtbij willen bekijken, merk je ten overvloede als je in het centrum komt. Durbuy telt vele historische gebouwen, maar het prettige van dit stadje is het vrijwel homogene geheel van particuliere woonhuizen en openbare gebouwen, ook degene die uitkijken op het centrale marktplein vol terrassen en kraampjes. In de smalle grijze straatjes is het gezellig toeven. Dé blikvanger tussen dit middeleeuws aandoende geheel is de Graanhalle, die dagtekent van de 14de eeuw, maar in de 18de eeuw grondig werd verbouwd. De toeristische infodienst is er ondergebracht.
Tussen Durbuy en Barvaux is langs de kronkelingen van de Ourthe een autovrij pad aangelegd voor wandelaars en fietsers. Het is 7 km lang en volgt getrouw de rustig stromende rivier. Het pad vertrekt vanaf de parkeerplaats achter de kerk, in de onmiddellijke omgeving van de brug over de Ourthe. Aanvankelijk is het wegdek nogal ongelijk van kwaliteit, maar gaat dan definitief over in beton. Als je weet dat de afstand tussen beide plaatsen in vogelvlucht minder dan 3 km is, besef je dat de Ourthe zich in vele bochten krult tussen de oprijzende rotshoogten door. Het kerkje hoog op de berg aan de overkant is dat van het gehucht Warre. Het bochtenwerk van de rivier heeft eeuw na eeuw aan de binnenbochten land gevormd door het aanslibben van alluviaal materiaal.
Halverwege steek je de Ourthe over en kom je langs een camping. Bij de volgende brug steek je de Ourthe over naar het centrum van Barvaux. In deze drukbezochte plaats aan de Ourthe draait de toeristische infrastructuur op volle toeren. Bij de kerk neem je links de grote weg N86 richting Bomal en Aywaille, die je 4 km moet volgen om aan het eindpunt te komen. Uitgestrekte campings hebben het vlakke oevergebied veroverd én ontsierd. Lichtjes dalend eindigt je tocht in Bomal.